ဦးစြာအေနႏွင့္စကားလံုးအသံုးအႏွဳံးနဲ႔ပတ္သက္၍ရွင္းလင္းတင္ျပလိုတာကေတာ့၊ က်ြန္ေတာ္တ႔ိုအားလံုး ယၡဳလုိစစ္အာဏာရွင္မ်ား လက္ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ၾကိဳးပမ္းမွဳမ်ားသည္၊ ဒီမိုကေရစီအေရးအတြက္ဆိုတာထက္၊ ျမန္မာျပည္ဒုတိယ လြတ္ ေျမာက္ေရးၾကိဳးပမ္းမွဳမ်ားဟု သတ္မွတ္မည္ဆိုလွ်င္ ပို၍သင့္ေလွ်ာ္လိမ့္မည္ဟု ထင္ပါသည္။ ျမန္မာျပည္ဒုတိယ လြတ္ေျမာက္ေရး အတြက္ၾကိဳးပမ္ၾကရာတြင္၊ ေအာက္ပါအခ်က္ ႏွစ္္ခ်က္ကိုမျဖစ္မေနေမြးျမဴရမည္ဟုထင္ပါသည္။ အဲဒါေတြကေတာ့……….
(၁) စစ္မွန္ေသာ (သို႔) စံနမူနာျပဳေလာက္ေသာသေဘာထား (the right attitude)
(၂) ရိုးသားပြင့္လင္းမွဳ့ (transparency) တို႔သာလွ်င္ျဖစ္သည္။
စစ္မွန္ေသာသေဘာထားသည္၊ ဘက္လိုက္မွဳမရွိဘဲ အတၱကင္းစင္ျပီး အမွန္တကယ္အေျပာင္းအလဲျဖစ္လိုေသာ ဆႏၵႏွင့္အတူ ထားရွိေသာသေဘာထားျဖစ္သည္။ ဒီသေဘာထားဟာ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ တိုက္ပဲြဝင္သူတဦးတေယာက္အား၊ သန္႔ရွင္းေသာ အေတြးအေခၚႏွင့္လုပ္ဟန္မ်ားကို ေဖၚထုတ္ေပးျပီး၊ လူအမ်ားစု၏ေထာက္ခံမွဳကို ထိမ္းသိမ္းေပးနိဳင္ေပလိမ့္မည္။ စစ္မွန္ေသာသေဘာထားကို ေေမြးျမဴနိဳင္ဖို႔ရန္အတြက္၊ အေျခခံလိုအပ္ခ်က္မွာေတာ့၊ လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနေသာ ျမန္မာနိဳင္ငံအတြင္း အေျခအေနမ်ားကို၊ ကိုယ္ခ်င္းစာခံစားၾကည့္ျပီး ဘက္စံုေထာက္စံုမွက်ယ္ျပန္႔ေသာအျမင္ျဖင့္ ရွဳျမင္ျခင္းသာလွ်င္ျဖစ္သည္။ သို႔မဟုတ္လွ်င္၊ မိမိ၏ wishful thinking မ်ားျဖင့္ေရာယွက္ေနေသာ၊ အေျခအေနကိုရွဳ႕ျမင္ျခင္းသည္၊ စစ္မွန္၍ စံနမူနာျပဳေလာက္ေသာ သေဘာထားမျဖစ္နိဳင္ေတာ့ေပ။စစ္မွန္ေသာသေဘာထား ကိန္းေအာင္းနိဳင္ရန္ အဓိကလိုအပ္ခ်က္မ်ား ကေတာ့…….(၁)မိမိတို႔သည္ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားျဖစၾ္ကသည္၊ (၂)ျမန္မာျပည္ၾကီးကမၻာ့အလယ္တြင္နလန္မထူနိဳင္ေအာင္အဖက္ဖက္မွဆုတ္ယုတ္က်ဆင္းလာေနသည္။
(၃)ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားကမၻာ့နိဳင္ငံအသီးသီးတြင္ေအာက္က်ေနာက္က်စြာလုပ္ကိုင္စားေသာက္ေနရသည္၊
(အထူးသျဖင့္အာရွနိဳင္ငံမ်ားတြင္သက္ဆိုင္ရာအဏာပိုင္မ်ား၏တရား၀င္ေႏွာက္ယွက္ျခင္းမ်ားခံေနရသည္)
(၄) ျမန္မာျပည္ကိုအဓမၼအုပ္စိုးေနေသာအသိဥာဏ္ေခါင္းပါးေသာစစ္အာဏာရွင္တစုတို႔သည္၊ လူစိတ္ကင္းမဲ့ကာ၊ လူမ်ိဳးတူျခင္းဖက္ဆစ္ဆန္ဆန္အုပ္ခ်ဳပ္ေနခဲ့သည္။
(၅) ျမန္မာျပည္တြင္ဗုဒၶဘာသာကိုအထြတ္အျမတ္ထားေသာနိဳင္ငံ၌၊ ဘာသာ၊သာသနာကိုညိွဳးမွိန္ေအာင္ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္အျပင္၊ ဘာသာ၏အထြတ္အျမတ္ထားရာဘုန္းေတာ္ၾကီးမ်ားကိုပင္သတ္ျဖတ္၊ ညွင္းဆဲ၊ေထာင္ခ်ျခင္းမ်ားျပဳလုပ္ခံေနရသည္။
(၆) ျမန္မာတမ်ိဳးသားလံုးလြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္စြမ္းစြမ္းတမန္လုပ္ေဆာင္ေနၾကေသာ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ တက္ၾကြလွဳပ္ရွားသူမ်ားဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ခံထားရျပီး၊ ျမန္မာျပည္အႏွံ႔ရွိအက်ဥ္းေထာင္မ်ားတြင္၊ ရက္ရက္စက္စက္ ႏွိပ္စက္ညွင္းပမ္း ခံေနရသည္။
(၇) ထိုနည္းတူစြာျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီအေရးအတြက္၊ ဆက္လက္ထြက္ေပၚလာေနေသာ လူငယ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္လည္း မတရားသျဖင့္၊ ဥပေဒမဲ့စြာ အဖမ္းအဆီးခံေနရသည္။
(၈) ယခုေနာက္ဆံုးလတ္လတ္ဆတ္ဆတ္၊ သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္ျဖစ္ေသာနာဂစ္မုန္တိုင္းေၾကာင့္ဒုကၡၾကီးစြာေတြ႔ ၾကံဳခံစားေနရေသာ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ား၊လူသားမ်ားကဲ့သို႔အသိဥာဏ္မရွိေသာစစ္အာဏာရွင္မ်ား၏ ရက္စက္မွဳ့ေၾကာင့္ ႏွစ္ခါျပန္ဒုကၡမ်ားကို ခံစားေနရျပီး အကူ အညီမဲ့ျဖစ္ေနၾကသည္။
(၉) တနိဳင္ငံလံုးအတိုင္းအတာေဆာင္ေသာျမန္မာမ်ား၏ဘ၀မ်ားမွာ၊ ဆင္းရဲသထက္ဆင္းရဲ၊ တေန႔ထက္တေန႔ ပိုမိုတိုးပြါးလာေသာ ဒုကၡမ်ားကိုသာ ရင္ဆိုင္ေနရျပီး၊ အနာဂတ္ကိုေျမာ္ၾကည့္လိုက္သည့္အခါ၀ယ္၊ စား၀တ္ေနေရးဖူလံုေအာင္ ပင္စြမ္းေဆာင္နိဳင္ဖို႔ မဆိုထား ႏွင့္ ဒုကၡမ်ိဳးစံုကသာလွ်င္ဆီးၾကိဳေနသည္။
အထက္ပါအခ်က္(9)ခ်က္ကိုႏွလံုးသြင္းနိဳင္လွ်င္လိုအပ္ေသာသေဘာထားတစံုကိုလံုး၀ရရွိခံစားနိဳင္ေပမည္။ လိုအပ္ေသာ သေဘာထား ႏွင့္ ပတ္သက္၍ တိုက္ရိုက္ေျပာရမည္ဆိုလွ်င္ေတာ့၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊မင္းကိုနိဳင္ႏွင့္ (၈၈)ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ မ်ား၏ တိုင္းျပည္ႏွင့္လူမ်ိဳးအေပၚထားရွိေသာ သေဘာထားမ်ားသည္ စံနမူနာယူထိုက္သည္သာမ က၊ မိမိတို႔တဦးခ်င္းစီ၌လည္း၊ အလားတူ သေဘာထားမ်ား မတည္ေဆာက္နိဳင္ခဲ့လွ်င္၊ က်ြန္ေတာ္တ႔ိုေတြရဲ့ဘ၀မ်ားသည္၊ စစ္အာဏာရွင္မ်ား၏ တရားမဲ့လူမ ဆန္ေသာ ဖိႏွိပ္ခံရမွဳမ်ားကိုဆက္လက္ခံေနရေပဦးမည္။
Transparency ေခၚရိုးသားပြင့္လင္းမႈ႕
၁၉၈၈ ခုႏွစ္မွဘဲေရတြက္မည္ဆိုလွ်င္၊ က်ြန္ေတာ္တို႔၏ျမန္မာျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးတိုက္ပဲြသည္၊ အႏွစ္ (၂၀)ရွိခဲ့ေပျပီ။ ဤဆယ္စုႏွစ္(၂)ခုသည္ က်ြန္ေတာ္တို႔အားလံုးအတြက္ တဦးကိုတဦးနားလည္မွဳ့တစံုတရာရေအာင္အတြက္ တည္ေဆာက္ရာတြင္ လံုေလာက္ေသာအခ်ိန္ကာလတခုျဖစ္သည္။ အႏွစ္ ႏွစ္ဆယ္ကာလအတြင္း ျဖစ္ေပၚေျပာင္းလဲလာေသာ ျမန္မာ့နိဳင္ငံေရး အေျခအေနအရ၊ ဒီေန႔ဒီအခ်ိန္သည္တိုက္ပဲြ၏ တဆင့္ျမင့္ေသာအေျခအေနသို႔ ေရာက္ရွိေနသင့္ေသာာအေျခအေနမ်ားဖန္တီး ေပးခဲ့ျပီးျပီျဖစ္သည္။ အနီးစပ္ဆံုးဥပမာအေနႏွင့္ျပရလွ်င္စက္ တင္ဘာေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးႏွင့္ နာဂစ္မုန္တိုင္းျဖစ္စဥ္မ်ားက ညႊန္းဆိုခဲ့ျပီးျဖစ္သည္။ ဒီေနရာတြင္မျဖစ္မေန လုပ္ေဆာင္ရန္လိုအပ္ခ်က္ တခုကေတာ့၊ က်ြန္ေတာ္တို႔အားလံုး ရုိးသား ပြင့္လင္းစြာႏွင့္ တူညီေသာရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားကို ၀ိုင္၀န္းအေကာင္အထည္ေဖၚၾကျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
Transparency ကိုညႊန္းဆိုရာမွာ၊ စကားအရ။ စာအရေျပာရာတြင္အလြန္လြယ္ကူေပမယ့္၊ အမွန္တကယ္ က်င့္သံုးၾကည့္ၾက ရာတြင္၊ အေတာ္ေလးခက္ခဲသည္ကို ေေတြ႔ျမင္ရေပမည္။ အေၾကာင္းမူကား၊ စစ္မွန္ေသာ၊ "တစ္ဦးကိုတစ္ဦး ရုိးသားပြင့္ လင္းမႈ႕ရွိျခင္း"ကိုမက်င့္သံုးနိဳင္ခဲ့ေသးေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ Transparency အျဖင့္ေရာက္ရွိေအာင္ ဆက္စပ္ေနေသာ စကားလံုးမ်ားျဖစ္ေသာ openness, communication and accountablity တို႔၏သေဘာအရ၊ ခ်က္ခ်င္းလုပ္ယူ၍မရေပ။ တေလွတည္းစီးတခရီးတည္းသြားမ်ားျဖစ္ၾကျပီး၊ ဘ၀တူေတြျဖစ္သည္ဆိုတာကို၊ ႏွစ္ႏွစ္ကာကာခံယူနိဳင္ျပီးသည့္အခါမွသာလွ်င္၊ တဦးႏွင့္တဦးပြင့္လင္းရင္းႏွီးစြာ ဆက္ဆံျပဳမူနိဳင္ၾကေပလိမ့္မည္။ ထို႔ေၾကာင့္ပထမဦးဆံုးႏွင့္ အေျခခံက်ေသာ၊ ျမန္မာ့ဒုတိယ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္၊ က်ြန္ေတာ္တို႔အားလံုးတြင္၊ ေရွ႕တန္းမတင္ဖို႔လိုအပ္သည္မွာ၊ လူမ်ိဳး (Ethnic Origin) ႏွင့္ဘာသာ တို႕သည္အခရာျဖစ္သည္။ ဒိအျပင္ဆက္စပ္ေနေသာ ေရွ႕တန္းမတင္ရန္ ကိစၥမ်ားရွိပါေသာ္လည္း၊ ေျပာပေလာက္ ေအာင္အေရးမပါေပ။ ဒီေန႔ေအာင္ပဲြရနိဳင္ဖို႔အတြက္ မရွိမျဖင့္လိုအပ္ခ်က္ျဖစ္သည့္၊ က်ြန္ေတာ္တို႔တဦးျခင္းစီအလိုက္ တာ၀န္ရွိသည္ဆိုတာကိုသိျမင္ျခင္းႏွင့္အတူ၊ အားၾကိဳးမာန္တက္ စုစုစည္းစည္းလုပ္ေဆာင္ၾကဖို႔ လိုအပ္သည္ဆိုေသာ အခ်က္ အေပၚ၊ စစ္မွန္ေသာရုိးသားပြင့္လင္းမွဳကို ေပါင္းစပ္ရမည္ျဖစ္ေပသည္။ က်ြန္ေတာ္တို႔တဦးကိုတဦး ညီအကိုေမာင္ႏွမမ်ားကဲ့သို႔ ျပဳမူဆက္ဆံၾကဖို႔ လိုအပ္ေနျပီ။ တဦးကိုတဦးပြင့္ပြင့္လင္းလင္း မထိန္မခ်န္ဆက္ဆံေရးရွိကိုရွိရေတာ့မည္။ က်ြန္ေတာ္တို႔ တဦးခ်င္းစီအလိုက္၊ ဒီေန႔ဘာေတြလုပ္ဖို႔လိုအပ္သည္၊ မနက္ဖန္မွာဘာကိုလုပ္ေဆာင္မည္ဆိုတာကို ႏွစ္ေယာက္ရွိ လွ်င္၊ ႏွစ္ေယာက္လံုးသိေနဖို႔ လိုအပ္သည္။ တေယာက္ႏွင့္တေယာက္ သံသယရွိျခင္းဟာအတားအဆီးျဖစ္ေစသည္ ဆိုသည့္အေပၚ၊ ဒီသံသယတံတိုင္းကို တိုက္ဖ်က္ပစ္ဖို႔ လိုအပ္ သည္။ ဒါကိုတိုက္ဖ်က္ပစ္နိဳင္ေသာ တခုတည္းေသာလက္နက္ကေတာ့၊ ပြင့္ပြင့္လင္း လင္း ေျပာဆို၊ ျပဳမူျခင္းသာလွ်င္ျဖစ္သည္။ တေယာက္ႏွင့္တေယာက္ ေဖးေဖးမမ၊ ဆိုးတိုင္ပင္ေကာင္းတိုင္ပင္ရွိသြားဖို႔လိုအပ္ေနျပီ။ လူဆိုတာအမွားႏွင့္မကင္းသည့္ သတၱ၀ါမ်ား ျဖစ္ၾကသည္ဆိုတာကို သိျခင္းႏွင့္အတူ၊ တဦးကိုတဦး အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ ေ၀ဖန္ေထာက္ျပျခင္းကို က်င့္သံုးဖို႔လိုအပ္ေနျပီ။ တေယာက္ေယာက္က ရည္ရြယ္ခ်က္ႏွင့္ေသြဖီျပီး အမွားအယြင္းတခ်ိဳ႕ကိုုျပဳလုပ္ ေနသည္ဟု ထင္ရလွ်င္၊ ခ်က္ခ်င္းေထာက္ျပ ေျပာဆိုဖို႔ ကိုလည္း လုပ္ကိုလုပ္ရမည္။ ဒီလိုေထာက္ျပေျပာဆိုျခင္းကိုျပဳလုပ္ရာတြင္၊ ယခင္ကလုပ္ေလ့လုပ္ထမရွိခဲ့လွ်င္ အထစ္အေငါ့တစံုတရာ ရွိနိဳင္သည္။ ဒါေပမယ့္အဓိကႏွင့္သာမညကိုခဲြျခားျပီး၊ ဒီလိုမ်ိဳး အခက္အခဲမ်ားကိုျဖတ္ကိုျဖတ္ေက်ာ္ရမည္ဆိုသည့္အသိကိုေမြးျမဴနိဳင္လွ်င္ transparency သည္က်ြန္ေတာိတို႔ကို ေကာင္းမြန္ ေေသာ ရလဒ္မ်ားေ၀ငွေပးလိမ့္မည္။
အခ်ဳပ္အားျဖင့္ဆိုလွ်င္ေတာ့ က်ြန္ေတာ္တို႔ေတြအားလံုးတျပိဳင္နက္တည္း ေၾကြးေၾကာ္ၾကဖို႔လိုအပ္တာက "Enough is enough" သာလွ်င္ျဖစ္ပါသည္။ ကၩန္ေတာ္တို႔ေတြအားလံုး ကိုယ့္ၾကမၼာကိုယ္ဖန္တီးၾကဖို႔လိုအပ္ေနေပျပီ။ လက္ရွိအ ေျခအေန ကို မွန္မွန္ကန္ကန္သံုးသပ္ျပီး၊ ရွိသင့္ေသာ Attitude ႏွင့္ transparency ကိုလက္ေတြ႔က်က် က်င့္သံုးသြားမွသာလွ်င္၊ ကၩန္ေတာ္တို႔၏ေအာင္ပဲြခံမဲ့ေန႔ကို အတိအက်ေျပာနိဳင္ေပလိမ့္မည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ "IF" ကဗ်ာထဲမွာပါသလို "တိုေတာင္း လွတဲ့ တမိနစ္ကို၊ စကၠန္႔ေျခာက္ဆယ္အျဖစ္အသံုးခ်နိဳင္မယ္ဆိုလွ်င္" ဆိုတဲ့အတိုင္း ဒီေန႔မွစ၍ လိုအပ္တာမ်ားကို စတင္လုပ္ေဆာင္ နိဳင္လွ်င္၊ ကၩန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ေအာင္ပဲြကိုတရက္ေစာေရာက္မွာက်ိန္းေသပင္ျဖစ္ပါေတာ့သည္။
မွတ္ခ်က္။ ။စာေရးသူကိုမသိသျဖင့္ မေဖာ္ျပထားပါ။ သိပါက ျပန္လည္ေဖာ္ျပေပးပါမည္။
(၁) စစ္မွန္ေသာ (သို႔) စံနမူနာျပဳေလာက္ေသာသေဘာထား (the right attitude)
(၂) ရိုးသားပြင့္လင္းမွဳ့ (transparency) တို႔သာလွ်င္ျဖစ္သည္။
စစ္မွန္ေသာသေဘာထားသည္၊ ဘက္လိုက္မွဳမရွိဘဲ အတၱကင္းစင္ျပီး အမွန္တကယ္အေျပာင္းအလဲျဖစ္လိုေသာ ဆႏၵႏွင့္အတူ ထားရွိေသာသေဘာထားျဖစ္သည္။ ဒီသေဘာထားဟာ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ တိုက္ပဲြဝင္သူတဦးတေယာက္အား၊ သန္႔ရွင္းေသာ အေတြးအေခၚႏွင့္လုပ္ဟန္မ်ားကို ေဖၚထုတ္ေပးျပီး၊ လူအမ်ားစု၏ေထာက္ခံမွဳကို ထိမ္းသိမ္းေပးနိဳင္ေပလိမ့္မည္။ စစ္မွန္ေသာသေဘာထားကို ေေမြးျမဴနိဳင္ဖို႔ရန္အတြက္၊ အေျခခံလိုအပ္ခ်က္မွာေတာ့၊ လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနေသာ ျမန္မာနိဳင္ငံအတြင္း အေျခအေနမ်ားကို၊ ကိုယ္ခ်င္းစာခံစားၾကည့္ျပီး ဘက္စံုေထာက္စံုမွက်ယ္ျပန္႔ေသာအျမင္ျဖင့္ ရွဳျမင္ျခင္းသာလွ်င္ျဖစ္သည္။ သို႔မဟုတ္လွ်င္၊ မိမိ၏ wishful thinking မ်ားျဖင့္ေရာယွက္ေနေသာ၊ အေျခအေနကိုရွဳ႕ျမင္ျခင္းသည္၊ စစ္မွန္၍ စံနမူနာျပဳေလာက္ေသာ သေဘာထားမျဖစ္နိဳင္ေတာ့ေပ။စစ္မွန္ေသာသေဘာထား ကိန္းေအာင္းနိဳင္ရန္ အဓိကလိုအပ္ခ်က္မ်ား ကေတာ့…….(၁)မိမိတို႔သည္ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားျဖစၾ္ကသည္၊ (၂)ျမန္မာျပည္ၾကီးကမၻာ့အလယ္တြင္နလန္မထူနိဳင္ေအာင္အဖက္ဖက္မွဆုတ္ယုတ္က်ဆင္းလာေနသည္။
(၃)ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားကမၻာ့နိဳင္ငံအသီးသီးတြင္ေအာက္က်ေနာက္က်စြာလုပ္ကိုင္စားေသာက္ေနရသည္၊
(အထူးသျဖင့္အာရွနိဳင္ငံမ်ားတြင္သက္ဆိုင္ရာအဏာပိုင္မ်ား၏တရား၀င္ေႏွာက္ယွက္ျခင္းမ်ားခံေနရသည္)
(၄) ျမန္မာျပည္ကိုအဓမၼအုပ္စိုးေနေသာအသိဥာဏ္ေခါင္းပါးေသာစစ္အာဏာရွင္တစုတို႔သည္၊ လူစိတ္ကင္းမဲ့ကာ၊ လူမ်ိဳးတူျခင္းဖက္ဆစ္ဆန္ဆန္အုပ္ခ်ဳပ္ေနခဲ့သည္။
(၅) ျမန္မာျပည္တြင္ဗုဒၶဘာသာကိုအထြတ္အျမတ္ထားေသာနိဳင္ငံ၌၊ ဘာသာ၊သာသနာကိုညိွဳးမွိန္ေအာင္ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္အျပင္၊ ဘာသာ၏အထြတ္အျမတ္ထားရာဘုန္းေတာ္ၾကီးမ်ားကိုပင္သတ္ျဖတ္၊ ညွင္းဆဲ၊ေထာင္ခ်ျခင္းမ်ားျပဳလုပ္ခံေနရသည္။
(၆) ျမန္မာတမ်ိဳးသားလံုးလြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္စြမ္းစြမ္းတမန္လုပ္ေဆာင္ေနၾကေသာ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ တက္ၾကြလွဳပ္ရွားသူမ်ားဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ခံထားရျပီး၊ ျမန္မာျပည္အႏွံ႔ရွိအက်ဥ္းေထာင္မ်ားတြင္၊ ရက္ရက္စက္စက္ ႏွိပ္စက္ညွင္းပမ္း ခံေနရသည္။
(၇) ထိုနည္းတူစြာျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီအေရးအတြက္၊ ဆက္လက္ထြက္ေပၚလာေနေသာ လူငယ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္လည္း မတရားသျဖင့္၊ ဥပေဒမဲ့စြာ အဖမ္းအဆီးခံေနရသည္။
(၈) ယခုေနာက္ဆံုးလတ္လတ္ဆတ္ဆတ္၊ သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္ျဖစ္ေသာနာဂစ္မုန္တိုင္းေၾကာင့္ဒုကၡၾကီးစြာေတြ႔ ၾကံဳခံစားေနရေသာ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ား၊လူသားမ်ားကဲ့သို႔အသိဥာဏ္မရွိေသာစစ္အာဏာရွင္မ်ား၏ ရက္စက္မွဳ့ေၾကာင့္ ႏွစ္ခါျပန္ဒုကၡမ်ားကို ခံစားေနရျပီး အကူ အညီမဲ့ျဖစ္ေနၾကသည္။
(၉) တနိဳင္ငံလံုးအတိုင္းအတာေဆာင္ေသာျမန္မာမ်ား၏ဘ၀မ်ားမွာ၊ ဆင္းရဲသထက္ဆင္းရဲ၊ တေန႔ထက္တေန႔ ပိုမိုတိုးပြါးလာေသာ ဒုကၡမ်ားကိုသာ ရင္ဆိုင္ေနရျပီး၊ အနာဂတ္ကိုေျမာ္ၾကည့္လိုက္သည့္အခါ၀ယ္၊ စား၀တ္ေနေရးဖူလံုေအာင္ ပင္စြမ္းေဆာင္နိဳင္ဖို႔ မဆိုထား ႏွင့္ ဒုကၡမ်ိဳးစံုကသာလွ်င္ဆီးၾကိဳေနသည္။
အထက္ပါအခ်က္(9)ခ်က္ကိုႏွလံုးသြင္းနိဳင္လွ်င္လိုအပ္ေသာသေဘာထားတစံုကိုလံုး၀ရရွိခံစားနိဳင္ေပမည္။ လိုအပ္ေသာ သေဘာထား ႏွင့္ ပတ္သက္၍ တိုက္ရိုက္ေျပာရမည္ဆိုလွ်င္ေတာ့၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊မင္းကိုနိဳင္ႏွင့္ (၈၈)ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ မ်ား၏ တိုင္းျပည္ႏွင့္လူမ်ိဳးအေပၚထားရွိေသာ သေဘာထားမ်ားသည္ စံနမူနာယူထိုက္သည္သာမ က၊ မိမိတို႔တဦးခ်င္းစီ၌လည္း၊ အလားတူ သေဘာထားမ်ား မတည္ေဆာက္နိဳင္ခဲ့လွ်င္၊ က်ြန္ေတာ္တ႔ိုေတြရဲ့ဘ၀မ်ားသည္၊ စစ္အာဏာရွင္မ်ား၏ တရားမဲ့လူမ ဆန္ေသာ ဖိႏွိပ္ခံရမွဳမ်ားကိုဆက္လက္ခံေနရေပဦးမည္။
Transparency ေခၚရိုးသားပြင့္လင္းမႈ႕
၁၉၈၈ ခုႏွစ္မွဘဲေရတြက္မည္ဆိုလွ်င္၊ က်ြန္ေတာ္တို႔၏ျမန္မာျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးတိုက္ပဲြသည္၊ အႏွစ္ (၂၀)ရွိခဲ့ေပျပီ။ ဤဆယ္စုႏွစ္(၂)ခုသည္ က်ြန္ေတာ္တို႔အားလံုးအတြက္ တဦးကိုတဦးနားလည္မွဳ့တစံုတရာရေအာင္အတြက္ တည္ေဆာက္ရာတြင္ လံုေလာက္ေသာအခ်ိန္ကာလတခုျဖစ္သည္။ အႏွစ္ ႏွစ္ဆယ္ကာလအတြင္း ျဖစ္ေပၚေျပာင္းလဲလာေသာ ျမန္မာ့နိဳင္ငံေရး အေျခအေနအရ၊ ဒီေန႔ဒီအခ်ိန္သည္တိုက္ပဲြ၏ တဆင့္ျမင့္ေသာအေျခအေနသို႔ ေရာက္ရွိေနသင့္ေသာာအေျခအေနမ်ားဖန္တီး ေပးခဲ့ျပီးျပီျဖစ္သည္။ အနီးစပ္ဆံုးဥပမာအေနႏွင့္ျပရလွ်င္စက္ တင္ဘာေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးႏွင့္ နာဂစ္မုန္တိုင္းျဖစ္စဥ္မ်ားက ညႊန္းဆိုခဲ့ျပီးျဖစ္သည္။ ဒီေနရာတြင္မျဖစ္မေန လုပ္ေဆာင္ရန္လိုအပ္ခ်က္ တခုကေတာ့၊ က်ြန္ေတာ္တို႔အားလံုး ရုိးသား ပြင့္လင္းစြာႏွင့္ တူညီေသာရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားကို ၀ိုင္၀န္းအေကာင္အထည္ေဖၚၾကျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
Transparency ကိုညႊန္းဆိုရာမွာ၊ စကားအရ။ စာအရေျပာရာတြင္အလြန္လြယ္ကူေပမယ့္၊ အမွန္တကယ္ က်င့္သံုးၾကည့္ၾက ရာတြင္၊ အေတာ္ေလးခက္ခဲသည္ကို ေေတြ႔ျမင္ရေပမည္။ အေၾကာင္းမူကား၊ စစ္မွန္ေသာ၊ "တစ္ဦးကိုတစ္ဦး ရုိးသားပြင့္ လင္းမႈ႕ရွိျခင္း"ကိုမက်င့္သံုးနိဳင္ခဲ့ေသးေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ Transparency အျဖင့္ေရာက္ရွိေအာင္ ဆက္စပ္ေနေသာ စကားလံုးမ်ားျဖစ္ေသာ openness, communication and accountablity တို႔၏သေဘာအရ၊ ခ်က္ခ်င္းလုပ္ယူ၍မရေပ။ တေလွတည္းစီးတခရီးတည္းသြားမ်ားျဖစ္ၾကျပီး၊ ဘ၀တူေတြျဖစ္သည္ဆိုတာကို၊ ႏွစ္ႏွစ္ကာကာခံယူနိဳင္ျပီးသည့္အခါမွသာလွ်င္၊ တဦးႏွင့္တဦးပြင့္လင္းရင္းႏွီးစြာ ဆက္ဆံျပဳမူနိဳင္ၾကေပလိမ့္မည္။ ထို႔ေၾကာင့္ပထမဦးဆံုးႏွင့္ အေျခခံက်ေသာ၊ ျမန္မာ့ဒုတိယ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္၊ က်ြန္ေတာ္တို႔အားလံုးတြင္၊ ေရွ႕တန္းမတင္ဖို႔လိုအပ္သည္မွာ၊ လူမ်ိဳး (Ethnic Origin) ႏွင့္ဘာသာ တို႕သည္အခရာျဖစ္သည္။ ဒိအျပင္ဆက္စပ္ေနေသာ ေရွ႕တန္းမတင္ရန္ ကိစၥမ်ားရွိပါေသာ္လည္း၊ ေျပာပေလာက္ ေအာင္အေရးမပါေပ။ ဒီေန႔ေအာင္ပဲြရနိဳင္ဖို႔အတြက္ မရွိမျဖင့္လိုအပ္ခ်က္ျဖစ္သည့္၊ က်ြန္ေတာ္တို႔တဦးျခင္းစီအလိုက္ တာ၀န္ရွိသည္ဆိုတာကိုသိျမင္ျခင္းႏွင့္အတူ၊ အားၾကိဳးမာန္တက္ စုစုစည္းစည္းလုပ္ေဆာင္ၾကဖို႔ လိုအပ္သည္ဆိုေသာ အခ်က္ အေပၚ၊ စစ္မွန္ေသာရုိးသားပြင့္လင္းမွဳကို ေပါင္းစပ္ရမည္ျဖစ္ေပသည္။ က်ြန္ေတာ္တို႔တဦးကိုတဦး ညီအကိုေမာင္ႏွမမ်ားကဲ့သို႔ ျပဳမူဆက္ဆံၾကဖို႔ လိုအပ္ေနျပီ။ တဦးကိုတဦးပြင့္ပြင့္လင္းလင္း မထိန္မခ်န္ဆက္ဆံေရးရွိကိုရွိရေတာ့မည္။ က်ြန္ေတာ္တို႔ တဦးခ်င္းစီအလိုက္၊ ဒီေန႔ဘာေတြလုပ္ဖို႔လိုအပ္သည္၊ မနက္ဖန္မွာဘာကိုလုပ္ေဆာင္မည္ဆိုတာကို ႏွစ္ေယာက္ရွိ လွ်င္၊ ႏွစ္ေယာက္လံုးသိေနဖို႔ လိုအပ္သည္။ တေယာက္ႏွင့္တေယာက္ သံသယရွိျခင္းဟာအတားအဆီးျဖစ္ေစသည္ ဆိုသည့္အေပၚ၊ ဒီသံသယတံတိုင္းကို တိုက္ဖ်က္ပစ္ဖို႔ လိုအပ္ သည္။ ဒါကိုတိုက္ဖ်က္ပစ္နိဳင္ေသာ တခုတည္းေသာလက္နက္ကေတာ့၊ ပြင့္ပြင့္လင္း လင္း ေျပာဆို၊ ျပဳမူျခင္းသာလွ်င္ျဖစ္သည္။ တေယာက္ႏွင့္တေယာက္ ေဖးေဖးမမ၊ ဆိုးတိုင္ပင္ေကာင္းတိုင္ပင္ရွိသြားဖို႔လိုအပ္ေနျပီ။ လူဆိုတာအမွားႏွင့္မကင္းသည့္ သတၱ၀ါမ်ား ျဖစ္ၾကသည္ဆိုတာကို သိျခင္းႏွင့္အတူ၊ တဦးကိုတဦး အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ ေ၀ဖန္ေထာက္ျပျခင္းကို က်င့္သံုးဖို႔လိုအပ္ေနျပီ။ တေယာက္ေယာက္က ရည္ရြယ္ခ်က္ႏွင့္ေသြဖီျပီး အမွားအယြင္းတခ်ိဳ႕ကိုုျပဳလုပ္ ေနသည္ဟု ထင္ရလွ်င္၊ ခ်က္ခ်င္းေထာက္ျပ ေျပာဆိုဖို႔ ကိုလည္း လုပ္ကိုလုပ္ရမည္။ ဒီလိုေထာက္ျပေျပာဆိုျခင္းကိုျပဳလုပ္ရာတြင္၊ ယခင္ကလုပ္ေလ့လုပ္ထမရွိခဲ့လွ်င္ အထစ္အေငါ့တစံုတရာ ရွိနိဳင္သည္။ ဒါေပမယ့္အဓိကႏွင့္သာမညကိုခဲြျခားျပီး၊ ဒီလိုမ်ိဳး အခက္အခဲမ်ားကိုျဖတ္ကိုျဖတ္ေက်ာ္ရမည္ဆိုသည့္အသိကိုေမြးျမဴနိဳင္လွ်င္ transparency သည္က်ြန္ေတာိတို႔ကို ေကာင္းမြန္ ေေသာ ရလဒ္မ်ားေ၀ငွေပးလိမ့္မည္။
အခ်ဳပ္အားျဖင့္ဆိုလွ်င္ေတာ့ က်ြန္ေတာ္တို႔ေတြအားလံုးတျပိဳင္နက္တည္း ေၾကြးေၾကာ္ၾကဖို႔လိုအပ္တာက "Enough is enough" သာလွ်င္ျဖစ္ပါသည္။ ကၩန္ေတာ္တို႔ေတြအားလံုး ကိုယ့္ၾကမၼာကိုယ္ဖန္တီးၾကဖို႔လိုအပ္ေနေပျပီ။ လက္ရွိအ ေျခအေန ကို မွန္မွန္ကန္ကန္သံုးသပ္ျပီး၊ ရွိသင့္ေသာ Attitude ႏွင့္ transparency ကိုလက္ေတြ႔က်က် က်င့္သံုးသြားမွသာလွ်င္၊ ကၩန္ေတာ္တို႔၏ေအာင္ပဲြခံမဲ့ေန႔ကို အတိအက်ေျပာနိဳင္ေပလိမ့္မည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ "IF" ကဗ်ာထဲမွာပါသလို "တိုေတာင္း လွတဲ့ တမိနစ္ကို၊ စကၠန္႔ေျခာက္ဆယ္အျဖစ္အသံုးခ်နိဳင္မယ္ဆိုလွ်င္" ဆိုတဲ့အတိုင္း ဒီေန႔မွစ၍ လိုအပ္တာမ်ားကို စတင္လုပ္ေဆာင္ နိဳင္လွ်င္၊ ကၩန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ေအာင္ပဲြကိုတရက္ေစာေရာက္မွာက်ိန္းေသပင္ျဖစ္ပါေတာ့သည္။
မွတ္ခ်က္။ ။စာေရးသူကိုမသိသျဖင့္ မေဖာ္ျပထားပါ။ သိပါက ျပန္လည္ေဖာ္ျပေပးပါမည္။
No comments:
Post a Comment